ดอกเก๊กฮวย หรือจวี๋ฮัว ( 菊花 ) (Juhua) มีหลายสายพันธุ์
สายพันธุ์หลักที่ใช้เป็นยา คือสีขาว Dendranthema
morifolium (Ramat.) Tzvel. หรือChrysanthemum morifolium Ramat. ตระกูล
Asteraceae และส่วนสายพันธุ์ดอกสีเหลือง
Dendranthema indicum L. หรือ
Chrysanthemumindicum L . มีใช้แตกต่างเล็กน้อยจากสีขาว
สำหรับพันธุ์อื่น เป็นเก๊กฮวยป่า Dendranthema
boreale (Makino) Ling ต้นเก๊กฮวยดอกสีขาว สูง 60-150 เซนติเมตร
ปลูกได้คุณภาพดีที่มณฑลเจอะเจียง อันฮุย และเหอหนาน การเก็บดอกเป็นยา
จะเก็บเมื่อปลายฤดูใบไม้ร่วง และช่วงต้นของฤดูหนาว
ซึ่งเป็นช่วงที่ดอกไม้ชนิดนี้บาน นำมาตากในที่ร่วมจนแห้ง คุณสมบัติประจำตัว
คือมีกลิ่นฉุน ขม และ รสหวาน มีความเย็น มีผลโดยตรงต่อปอด และ ตับ การออกฤทธิ์
ขับไล่ลม (วาตะ) ความร้อน ช่วยขจัดความร้อนหรือไฟออกจากตับ อันจะมีผลช่วยในการรักษาโรคทางตา
และขจัดสารพิษออกจากร่างกาย
สำหรับการนำไปใช้ประโยชน์
๑. ใช้รักษาโรคทางร่างกายภายนอกหรือนอกอวัยวะ
เนื่องมาจากลม และความร้อน อย่างเช่น เริ่มมีไข้ใหม่ ๆ ตามฤดูกาล
ทำให้เกิดอาการไข้ ปวดศีรษะ และ ไอ มักใช้ ร่วมกับใบหม่อน เมนทอล และ สมุนไพรชื่อเหลี่ยงเคี้ยว
( Fructus forsythiae ) นอกจากนี้ยังใช้กับอาการหวัดเนื่องจากอาการร้อน
๒.
ใช้สำหรับอาการตาบวม แดง และปวดตา ตามองไม่ชัด หรือเบลอ และอาการอ่อนแรง
สำหรับอาการตาบวมแดง ปวดตาเนื่องมาจากลม และความร้อนกระ ทบต่อ ตับ หรือ ไฟในตับมาก
มักใช้ร่วมกับ ใบหม่อน ชุมเห็ดไทย และหญ้าเล่งต้า ( Radix gentianae ) สำหรับการพร่องของตับ
และไต พร้อมกับอาการตามัว อาจใช้ร่วมกับ เก๋ากี้ เส็กตี่ ( Radix Rehmanniae Praeparata )
๓. ใช้สำหรับการมึนศีรษะ และปวดหัว
เนื่องจากการกำเริบของหยางในตับ สามารถใช้ร่วมกับ โกฐสอ และอื่น ๆ
๔. กรณีเป็นฝีเป็นหนอง บวมและเป็นพิษ
อาจใช้ดอกสด แล้วนำมาบดผสมน้ำ แล้วดื่ม แล้วนำกากมาพอก
อาการอักเสบที่ตา
อาจใช้พอกโดยตำดอกสดประคบภายนอกดวงตา
ตำรายาเวียตนามกล่าวถึง
เก๊กฮวยจีนดอกสีขาวว่าใช้เหมือนดอกสีเหลือง มีประโยชน์ต่อเลือด
และการไหลเวียนเลือด ให้พลังชีวิต ดอกใช้ในการแก้หวัด ปวดหัวและตาอักเสบ
ใช้ประโยชน์โดยเฉพาะในการรักษาผมร่วง หรือทำให้ไม่เปลี่ยนเป็นสีเทา
สรุปการใช้เก๊กฮวย แก้หวัด แก้ร้อนใน
แก้อาการตาเจ็บ ตาบวม ขนาดการใช้ ใช้ดอกแห้ง ประมาณ ๕-๙ กรัม ต้มกิน หรือทำเป็นชา
ต้มดื่มในปริมาณที่เหมาะสม
http://www.pharmacy.cmu.ac.th/web2553/n75.php